تعریف: وقتی موادی با منشاء گیاهی را در یکجا جمع کنیم و با مرطوب کردن و هم زدن، شرایط پوسیدن آن را فراهم کنیم، کمپوست تولید می شود. کمپوست ترکیبی از مواد آلی پوسیده شده است که معمولاً از برگها ، بریده های چمن ، کاه و کلش، علفهای هرز وجین شده، پوست میوه و ضایعات سبزیجات تولید می شود. کمپوست برای بهبود ساختار خاک استفاده می شود و مواد و عناصر غذایی لازم برای رشد و نمو گیاهان را تأمین می کند. کمپوست همچنین راهی برای کاهش میزان زباله هایی است که تولید می شود.
شکل ۱- هم زدن کمپوست با لودر در باغ گیاهشناسی ملی ایران
مزایای استفاده از کمپوست:
- اصلاح ساختار خاک ، تخلخل و تراکم خاک را بهبود می بخشد
- محیط بهتری برای رشد و فعالیت ریشه گیاه فراهم می کند
- نفوذ پذیری خاکهای سنگین را افزایش می دهد
- مانع ایجاد رواناب و فرسایش خاک می شود.
- خاک را غنی می کند. بدین صورت که هم عناصر غذایی را به خاک اضافه می کند و هم سبب قابل حل شدن و قابل جذب شدن عناصر موجود در خاک می شود.
- با قوی کردن بنیه گیاهان ، آنها را در برابر حمله آفات و بیماریها مقاوم می کند.
- مصرف کودهای شیمیایی را کاهش می دهد.
- شبکه حیات جانداران ریز خاک (میکروارگانیسم ها) را فعال می کند
- انتشار گاز متان از محل های دفن غیر اصولی زباله را کاهش می دهد
- ظرفیت ذخیره و نگهداری آب را بهبود می بخشد ، بنابراین هدر رفتن آب را کاهش می دهد
- از نوسان شدید( کم یا زیاد شدن ناگهانی) pH خاک جلوگیری می کند.
نحوه تهیه و تولید کمپوست:
برای تولید کمپوست این مواد و کارها لازم است:
- داشتن بقایای گیاهی یا مواد سلولزی
- افزودن رطوبت مناسب به بقایای گیاهی
- داشتن دمای مناسب
- اکسیژن رسانی یا هوادهی به توده بقایای گیاهی
- دادن زمان برای تجزیه مواد گیاهی و تبدیل به کمپوست
- محل یا مکان مناسب برای تولید کمپوست
روش کار:
بقایای گیاهی که در مزرعه، باغ و یا باغچه حیاط منازل تولید می شود در یک محفظه ( چاله، سبد، جعبه و …) جمع آوری می شود.
این مواد آبپاشی می گردد تا رطوبت آن بین ۴۰ تا ۶۰ درصد شود. مواد گیاهی با دریافت رطوت توسط ریزجانداران تجریه می شود. توده باید دمای مناسبی داشته باشد( ۱۵ تا ۳۰ درجه). باید در هوای سرد روی توده را با پوشش مناسبی پوشاند و در هوای گرم برای آن سایبان ایجاد نمود. جانداران یاد شده برای ادامه حیات و فعالیت خود، نیازمند اکسیژن هستند.
شکل ۲- محل آماده سازی کمپوست در باغ گیاهشناسی ملی ایران
با همزدن مکرر توده ( هفته یکبار الی دو بار) هوا وارد توده شده و ریز جانداران از آن تفس می کنند. فرآیند تجزیه مواد زمانبر است . بنابراین باید صبر کرد تا این فرآیند یعنی تجزیه به صورت کامل انجام شود.
